Балалар электр жарақаттары және олардың алдын алу
Сыртқы факторлардың әсерінен адам ағзасындағы зақымданулар, біз бір сөзбен – жарақат деп атаймыз.
Балалардың жарақаттануы – бұл ата-ананың да, баланың да өмірін түбірімен өзгерте алатын үлкен проблема.
Статистика бойынша жарақат негізінен кіші мектеп жасындағы (7-11 жас) балаларда болады. Ұлдардың жарақаттары қыздарға қарағанда әлдеқайда жиі (70%) болады.
Жарақаттар үш жастан асқан балалар өлімінің басты себептерінің бірі болып табылады. Әлемде әр түрлі инфекцияға қарағанда жазатайым оқиғалардан көп бала өледі.
Балалар жарақаттануының негізгі себептері көп емес:
Негізгісі – нақты жағдайларда қорқынышты ештеңе орын алуы мүмкін емес деп ойлайтын ересектердің бейқамдығы.
Екіншісі – лауазымды тұлғалар немесе балалардың ата-аналары болсын өз міндеттерін тиісінше орындамайтын ересектердің салғырттығы.
Сонымен қатар, балалардың жарақаттану деңгейіне балалардың тәртіптілігі де үлкен әсер етеді.
Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің Нұр-Сұлтан қаласы бойынша департаменті осы мақалада электр тогынан болатын балалардың жарақаттануының алдын алудың кейбір мәселелері туралы баяндайды.
Қауіпті ток
Ең алдымен, электр тогының зақымдану себептерін түсіну керек. Әдетте адамдар 10 кВ (10000 вольт) жабдығы 220 вольттан әлдеқайда қауіпті деп санайды. Бірақ бұл қате пікір. Шын мәнінде электр тогының зақымдаушы факторы кернеуге емес, оның күшіне байланысты. Сондықтан кез келген тұрмыстық құрал қауіпті болуы мүмкін. 10 мА астам ток (0,01 ампер) күшті, ауыр соққы жасай алады, ал 100-ден 200 мА дейін (0,1-ден 0,2 ампер дейін) ток өлімге әкелуі мүмкін!
Бұл ретте, ток күші 10 миллиамперден жоғары болса, бұлшықет тартысы соншалықты күшті екенін білу қажет, бұл зардап шегушінің шок сымын босата алмайды. 20 миллиамперден астам ток кезінде тыныс алу қиындайды және 100 мА жуық ток күшінде толық тоқтайды.
Электр жарақатынан балалар жарақаттануының алдын алу
Балалар жарақаттануы және оның алдын алу өте маңызды және елеулі мәселе, әсіресе мектеп демалысы кезінде.
Жоғарыда біз электр жарақатының себептері туралы айттық. Бұл, ең алдымен, сыртқы ортаның ыңғайсыз болуы, немқұрайлылық, ересектердің немқұрайлылығы, балалардың тұрмыста, көшеде абайсыздығы. Жарақаттанудың пайда болуына балалардың психологиялық ерекшеліктері де ықпал етеді: білім алушылық, үлкен қозғалушылық, эмоционалдық, өмірлік тәжірибенің жетіспеуі, ал осыдан қауіптілік сезімінің болмауы.
Бұл тәуекелдерді алдын алу және балаларды олардан барлық ықтимал тәсілдермен қорғау қажет.
Жұмыс үнемі екі бағытта жүруі тиіс:
- Электр жарақатын алу мүмкіндігін жою;
- Балалар электр жарақаттарының алдын алудың негізгі әдістері бойынша балаларға арналған сабақтарды үнемі өткізу.
Тұрғын үйлерге, білім беру объектілеріне, спорт, құрылыс алаңдарына, тұрғын үйлердің және т.б. кіреберістері мен жертөлелерінде, сондай-ақ тұрмыстық аспаптарға тікелей жақын орналасқан кез келген қолданыстағы электр қондырғыларына (электр беру желілері, қосалқы станциялар, кернеу класына қарамастан жабдықтар) ерекше назар аудару қажет.
Балалар келесіні білу қажет.
Трансформаторлық және тарату қосалқы станцияларына жақындауға және жанасуға, ішке кіруге, сондай-ақ шатырға шығу өте қауіпті.
Кабель және әуе электр беру желілерінің құлап кеткен және үзілген жалаңаш сымдарына жақындауға және жақындау өте қауіпті.
Электр тогы жүріп жатқан жалаңаш сымдарға қатысты өте қауіпті.
Аспаптарда немесе сымдарда электр тогының бар болуын саусақпен тексеру өте қауіпті.
Сымдарды есіктермен, терезе жақтауларымен қорғауға, сымдарды шегемен бекітуге өте қауіпті.
Электр сымдары жылыту батареяларымен, су құбыры құбырларымен, телефон және радиотрансляциялық сымдармен жанаспауын қадағалау керек.
Балаларға розеткалардың жанында ойнауға, оларға түйреуіштер, сымдарды бұруға мүмкіндік беруге болмайды, себебі бұл токпен зақымдануы мүмкін.
Корпусы бойынша ток өтетін тұрмыстық электр құралдарын («түйістірілетін» аспабы) пайдалануға үзілді-кесілді тыйым салынады. Аспаптарды қосу және сөндіру кезінде штепсельдің айырын сымнан емес, пластмасса қалыптан алу керек.
Аспаптардан алынған баулар штепсельдің айырына жалғанбауы керек, себебі кездейсоқ жанасу кезінде токпен зақымдануы мүмкін.
Қосылған электр құралдарын қадағалаусыз қалдыруға немесе оларды балаларға бақылауды тапсыруға болмайды, соның ішінде ұялы телефондар мен гаджеттерге арналған зарядтағыштар.
Ата-аналар балалардың жарақаттануы үшін жауапкершілікті мұғалімдерге аудармауы тиіс, және балалардың дұрыс мінез-құлқы сіздерге байланысты.
Балалардың жарақаттануы – маңызды мәселе және тек жалпы күш-жігермен балаларды қайғыдан қорғауға болады.
(Материалдар ашық көздерден алынды)
Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің Нұр-Сұлтан қаласы бойынша аумақтық департаменті
Нұр – Сұлтан қ. әкімдігінің
«№ 43 «Қызғалдақ» балабақшасы
жұмысын қайта бастау тәртібі
Балабақша қызметкерлерінің назарына:
- Қызметкерлерді жұмысқа жіберу жергілікті жердегі қоғамдық денсаулық сақтау қызметімен келісу негізінде жүзеге асырылады. Жедел респираторлық инфекциялары (жоғары температура, жөтел, тұмау) және басқа да жұқпалы аурулары бар қызметкер жұмысқа жіберілмейді.
- МДҰ-ға бірінші кезекте баланы үй жағдайында қалдыруға мүмкіндігі жоқ, ата-анасының екеуі де жұмыс істейтін, кейін басқа барлық ата-аналардың қалауы бойынша балалар қабылданады. Тәрбиеші баланың МДҰ-ға келуі жөнінде телефон арқылы (хабарламалар арқылы) өтініштерді қабылдайды және бір күн бұрын МДҰ-ның басшысына хабарлайды).
- Дене шынықтыру және басқа да топтық ҰОҚ далада жүргізіледі (жылы мезгілде).
Балаларды БАЛАБАҚШАҒА келесі санаттағы адамдарға алып келуге, алып кетуге болмайды:
– COVID-19 жағдайы расталған адамдармен байланыста болғандарға;
– соңғы 14 күнде COVID-19 жағдайлары тіркелген шет елден немесе өңірлерден келгендерге;
– жедел респираторлық ауру белгілері бар тұлғаларға.
– жүктілер;
– 65 жастан асқан адамдар;
– 16 жасқа дейінгі балалар мен жас өспірімдер.
Мейірбике назарына:
- Балалар педиатрдың баланың денсаулығы жөніндегі анықтамасымен қабылданады. Медицина қызметкері балабақшаның барлық қызметкерлеріне күнделікті таңғы фильтр жүргізеді. Балаларды қабылдау кезінде күнделікті таңғы фильтрді медицина қызметкері және қызметкерлер жүргізеді. Аурудың белгілері анықталған жағдайда қызметкерлер жұмысқа жіберілмейді, балалар ата-аналарымен бірге үйге қайтарылады.
- Балабақша қызметкерлерімен күнделікті эпидемияға қарсы режимді сақтау бойынша нұсқау жүргізу үшін және балабақшада індетке қарсы режимнің сақталуы бойынша мониторинг жүргізу .
- Нормативтік-құқықтық актілерде белгіленген санитарлық-эпидемилогиялық талаптарды сақтау.
- Термометрлер, залалсыздандырғыш және жуғыш құралдар,
- антисептиктер, жеке қорғану құралдары (маскалар, қолғап) жеткілікті
- мөлшерде болуы және қызметкерлердің қолдану тәртібін қадағалау.
- Жатын бөлмелерде ұйқы кезінде балалардың ара қашықтықтығы кемінде 1 метр сақталуын қадағалау.
- Су ішу тәртібін сақтау (бір рет пайдаланатын стакандар) қадағалау.
- Балабақша қызметкерлерімен эпидемияға қарсы тәртіпті сақтау мәселелері бойынша нұсқау жүргізу, кейіннен аттестаттау.
- Балабақша изоляторларын қызыл жолақпен бөлу, МДҰ-да медицина қызметкерлері үшін бетперделердің және жеке сақтану құралдарының болуы.
Диетбикенің назарына:
- Азық-түлік блогында асхана ыдыстарын, бөлмелерді, жабдықтарды және мүліктерді нұсқау бойынша дезинфекциялық сұйықтықтың концентрациясын қолданып, күнделікті өңдеу режимі (жұқпалы инфекциялар кезінде).
Топ тәрбиешілерінің назарына:
- Таңертеңгі фильтр және балаларды қабылдауды 8.00-ден 8.30-ға дейін тәрбиеші өз учаскесі аумағында немесе БАЛАБАҚША ғимаратының кіреберісінде жүргізеді.
- Балаларды қабылдау кезінде күнделікті таңғы фильтрді медицина қызметкері және топ тәрбиешісі жүргізеді. Аурудың белгілері анықталған жағдайда балалар ата-аналарымен бірге үйге қайтарылады.
- Тәрбиеші күнделікті бекітілген тізім бойынша балабақшаға келмеген балалардың себебін анықтап сағат 09.00 дейін ақпартты мейірбикеге беріп отырады.
- Киім ауыстырғаннан кейін тәрбиешінің және тәрбиеші көмекшісінің бақылауымен балалар қолдарын сабынмен кем дегенде 20 секунд жуады, содан кейін термометрия жасалады.
- Балалардың қолдарын әрбір тамақтанудың алдында, далада серуендеп келгеннен кейін, санитарлық торапқа кіріп шыққан соң және басқа да қажетті сәттерде жуу (сұйық сабынды қолданып, қолдарды жуу) тәрбиешілердің жеке жауапкершілігіне жүктеледі.
- Желдету тәртібін сақтау: балалар топта болған жағдайда бір сағат сайын 15 минуттан кем емес уақытта топты желдету, балалар болмаған кезде топты өтпелі желдету. Желдету балалар үшін қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтай отырып, тәрбиешінің бақылауымен жүзеге асырылады.
- Ойыншықтарды күніне екі рет жуу міндеттеледі.
- Ата анадан, шкафтың ішін тазалау үшін бос қалдыруын және балабақшадағы шкафта баланың тек 1 күн киетін киімі болуын талап етеді.
Тәрбиеші көмекшісінің назарына:
- Есік тұтқаларын, баспалдақ таяныштарын, терезе алдын, түбектерді, топтағы санитарлық-техникалық жабдықтарды дезинфекциялау құралдарын қолданып (топ бөлмелерінде балалар болмаған кезде ғана дезинфекциялық құралдарды қолдану), екі мәрте өңдеу.
- Киім ауыстырғаннан кейін тәрбиешінің және тәрбиеші көмекшісінің бақылауымен балалар қолдарын сабынмен кем дегенде 20 секунд жуады, содан кейін термометрия жасалады.
- Асхана ыдыстарын кешке дезинфекциялық сұйықтықты қолданып жуу. Қолданылатын ерітінді концентрациясы ұсынылатын нұсқауға сәйкес (жұқпалы инфекциялар кезінде) қолдану.
- Балалардың су ішу тәртібін сақтау (бір рет пайдаланатын стакандармен) міндеттеледі.
